Op 31 maart 2019 is de Wet modernisering burgerlijke stand in werking getreden, die onder artikel 58 en 59 BW de nieuwe regelgeving over de akte van een levenloos kind in het BW invoerde.
Wellicht is de werkwijze ondertussen gekend (voor de volledigheid herhalen we die hier toch even), maar wist u ook dat er een overgangsregime voorzien is dat bijna afloopt?
Facultatieve en verplichte opmaak
Bij een zwangerschapsduur van 140 tot 179 dagen is de opmaak van een akte in de DABS facultatief. Het zijn de moeder, de vader of de meemoeder die de ambtenaar burgerlijke stand verzoeken om de akte op te maken. Ze leggen hierbij een medisch attest voor. In de akte kunnen de voornamen van het kind worden opgenomen, als dat gevraagd wordt. De familienaam wordt niet opgenomen. De reden waarom kan u in dit eerder highlightbericht lezen.
Is de moeder bevallen na een zwangerschapsduur van 180 dagen, dan is de opmaak van de akte verplicht. De aangifte gebeurt door een persoon die de inlichtingen kan meedelen welke vereist zijn voor het opmaken van de akte, en door voorlegging van het medisch attest. De familienaam van het kind kan ook worden opgenomen in de akte, en dit op verzoek.
Bevallingen van vóór de inwerkingtreding - overgangsmaatregel
Ouders van een levenloos kind waarvan de moeder bevallen is vóór 31 maart 2019, kunnen op basis van de overgangsbepalingen hetzij voor het eerst een akte laten opmaken, hetzij de reeds bestaande akte laten aanvullen met de familienaam en/of voornaam. De termijn hiervoor loopt tot 30 maart 2020 (= binnen één jaar na de inwerkingtreding van de wet).
Zwangerschapsduur van 140 tot en met 179 dagen
Deze ouders kunnen de opmaak van een akte vragen bij de ABS van de gemeente waar de bevalling plaatsvond. Dit gebeurt door het afleggen van een gemeenschappelijke verklaring of door verklaring van de langstlevende ouder. Zij leggen hierbij een medisch attest voor waaruit blijkt dat de zwangerschap een einde nam tussen de 140 en 179 dagen. De ABS maakt de akte in DABS op, zoals voorzien in artt. 58 en 59 BW. Op verzoek van de ouders kan het kind in de akte dus een voornaam krijgen, maar de familienaam wordt niet vermeld.
Zwangerschapsduur van 180 dagen
Voor deze levenloze kinderen bestaat reeds een akte, aangezien onder de oude regelgeving de aangifte ook verplicht was. De ouders kunnen nu wel ervoor kiezen om de akte te laten aanvullen met de familienaam en/of voornaam van het kind. Dit doen ze door het afleggen van een gemeenschappelijke verklaring of door verklaring van de langstlevende ouder, bij de ABS die de akte van het kind heeft opgemaakt. Deze wijzigt onmiddellijk de akte en tekent de akte opnieuw in DABS. Is de akte nog niet in DABS opgenomen, moet eerst een migratie gebeuren.
Geen beperking in de tijd
Voor de overgangsbepalingen is er geen beperking in de tijd naar het verleden toe voor wat het ogenblik van de bevalling betreft. Ook personen die tientallen jaren geleden ouder werden van een levenloos kind, komen in aanmerking, zij het wel dat bij zwangerschapsduur van minder dan 180 dagen het medisch attest moet voorgelegd worden.
Wat hierna?
Deze delicate materie blijft ook de parlementairen beroeren. Onlangs diende CD&V een wetsvoorstel in, met de bedoeling de akte van een levenloos kind om te vormen tot een akte van geboorte van een levenloos kind, een geboorteakte sui generis zonder specifieke rechtsgevolgen. Het wetsvoorstel stelt de facultatieve aangifte open voor ouders die bevallen zijn op een bevallingsduur van minder dan 140 dagen, op voorwaarde dat een toelating tot begraven of crematie kan worden afgeleverd. Dit laatste is een gewestelijke materie; in Vlaanderen wordt geen ondergrens gehanteerd. Verder wordt de mogelijkheid voorzien om ook in de facultatieve akte op verzoek van de ouders de familienaam te geven.
Via OranjeConnect houden we u uiteraard verder op de hoogte omtrent de voortgang van dit wetsvoorstel.
Update 5 april 2024
De wet van 28 maart 2024 houdende bepalingen inzake digitalisering van justitie en diverse bepalingen Ibis heeft artikel 1 en artikel 12bis, § 3 van het Wetboek van de Belgische nationaliteit aangepast aan het arrest van het Grondwettelijk Hof.
